Udostępnij tę stronę:

Mała Synagoga (Szul)

W przylegającym do Synagogi Pod Białym Bocianem budynku z 1902 r. znajduje się tak zwana Mała Synagoga lub Szul – sala modlitewna, która na co dzień służy członkom wrocławskiej Gminy Żydowskiej. Została ona wyremontowana w 2015 r. dzięki środkom Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Miasta Wrocław, Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP,  Fundacji Taubego oraz Fundacji Bente Kahan, która była liderem i koordynatorem całego projektu.

Podczas renowacji udało się odkryć oraz odrestaurować, a częściowo odtworzyć secesyjne  malowidła, które zdobią sufit pomieszczenia. Dodatkowo od zewnętrznej strony budynku podziwiać można witraże autorstwa wrocławskiej artystki Miry Żelechower-Aleksiun. Centralną jego część zajmuje wodospad, który nawiązujący do wersów Księgi Powtórzonego Prawa: „Słuchajcie niebiosa, gdyż mówić będę; a niechaj słucha ziemia wyrzeczenia ust moich! Niechaj poleje się jako deszcz nauka moja, popłynie jako rosa mowa moja, jako ulewa na zieleń, i jako nawałnica na trawę”.

Szul jest miejscem, gdzie przechowywane są zwoje Tory, odbywają się modlitwy szabatowe oraz okazjonalne spotkania i wykłady.

 

Mykwa (łaźnia rytualna) i piwnica

W roku 2018 Fundacja Bente Kahan zakończyła renowację piwnic synagogi oraz zabytkowej mykwy – rytualnej łaźni znajdującej się przy Synagodze Pod Białym Bocianem. Mykwa służyła Żydom z Breslau i Wrocławia od początku XX wieku do 1968 roku (z przerwą w latach wojennych). Jest kolejnym pomieszczeniem po budynku synagogi oraz szulu (małej sali modlitewnej), które zostało odnowione.

Przed wojną we Wrocławiu było wiele działających łaźni rytualnych, także w prywatnych domach. Mykwa w budynku przy Włodkowica 9 powstała w 1901 roku. Tak jak pozostałe budynki zarządu gminy żydowskiej i sama synagoga Pod Białym Bocianem przetrwała wojnę w dobrym stanie i od 1945 roku znów służyła wrocławskim Żydom. Na pewno funkcjonowała aż do 1968 r., potem spotkał ją ten sam los, co synagogę. Od tego czasu niszczała, przez pewien czas będąc nawet ujściem kanalizacji z mieszkań znajdujących się powyżej w tym samym budynku.

Pierwsze pomieszczenie, do którego wchodzimy  (z kolumną na środku, której przedłużenie znajduje się w małej synagodze),  było szatnią, gdzie znajdowały się szafki na ubrania. Trzy pomieszczenia z wannami służyły przygotowaniu się do wejścia do mykwy – dokładnemu umyciu ciała, rozczesania włosów, obcięciu paznokci, itp. W skład mykwy wchodziły dwa baseny i usytuowany pomiędzy nimi zbiornik na koszerną wodę (prawdopodobnie deszczówkę, która była gromadzona w zbiorniku na dachu), połączony z nimi okrągłymi otworami. Pomieszczenie po lewej stronie było natomiast sauną parową, o czym świadczy zachowany w ścianie otwór na węgiel i ślady po amfiteatralnych ławkach.

W 1997 r. mykwa została zwrócona Gminie Żydowskiej we Wrocławiu, a w 2011 r. Miasto Wrocław sfinansowało remont dachu nad pomieszczeniem z basenami. W 2017 r. Fundacja Bente Kahan zajęła się odnową historycznego obiektu, dzięki funduszom Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Miasta Wrocław oraz Polsko-Niemieckiej Fundacji Ochrony Zabytków Kultury.

Całkowicie odnowiona zabytkowa mykwa, otwarta ponownie 13 października 2018 r. służy zarówno jako łaźnia rytualna wrocławskiej społeczności żydowskiej, jak i otwarta przestrzeń multimedialnej wystawy „Żydowski Cykl Życia”. Obecnie mykwa jest dostępna dla gości w godzinach otwarcia synagogi, wstęp jest bezpłatny.

W ramach tego samego projektu wyremontowano piwnice synagogi, które stały się zapleczem edukacyjnym Centrum Kultury i Edukacji Żydowskiej w Synagodze Pod Białym Bocianem (z salą filmową i warsztatową) oraz miejscem stałej, multimedialnej  „Nieukończone życia” opowiadającej o losach żydowskich artystów z Europy Środkowo-Wschodniej w czasie II wojny światowej.

 

 

Renowacja była częścią projektu „Rewaloryzacja zespołu zabytkowych pomieszczeń Synagogi pod Białym Bocianem w ramach Programu Ścieżek Kulturowych Czterech Świątyń we Wrocławiu w kompleksie Włodkowica 5-7-9”, którego celem był wzrost atrakcyjności kulturalnej oraz podniesienie potencjału turystycznego Dolnego Śląska i Wrocławia poprzez renowację oraz udostępnienie na cele kulturalne pomieszczeń Synagogi Pod Białym Bocianem.

Renowacja zsotała sfinansowana dzięki grantom Unii Europejskiej, Miasta Wrocław i Polsko-Niemieckiej Fundacji Ochrony Zabytków Kultury.

Menu
Accessibility